روش تهیه سوپ جوجه
الف) تهیه آب مرغ
یک جوجه را پس از تمیز کردن و پوست کندن قطعه‌قطعه کرده، در ظرف بزرگی با مقدار کافی آب سرد می‌ریزند به صورتی‌که آب روی آن را بگیرد.
یک هویج و یک پیاز درشت و چند دنده سیر و یک یا دو عدد برگ‌بو و کمی زردچوبه و نمک به آن
ص: 76
اضافه کرده، چند ساعت حرارت می‌دهند تا خوب پخته شود. سپس آن را از روی آتش برداشته، از صافی رد می‌کنند تا گوشت و سبزی‌های داخل آن خارج شود. مایع به‌دست آمده را کنار می‌گذارند تا سرد شود و برای اینکه چربی آن گرفته شود آن را در یخچال قرار می‌دهند. پس از گذشت یک شب، یک ورقه قشر چربی روی سوپ ظاهر می‌شود که آن را برمی‌دارند. مایعی که به این ترتیب تهیه می‌شود، مایه تهیه سوپ جوجه است که در ایران اصطلاحا به آن آب مرغ می‌گویند.
ب) تهیه سوپ جوجه طبق نسخه دکتر زیمنت برای بزرگسالانی که پرهیز از چربی دارند.
مواد مورد نیاز:
- در حدود یک لیتر آب مرغ بی‌چربی که طبق دستور پیش‌گفته تهیه شده باشد.
- یک عدد سیر که دارای حدود 15 دنده باشد.
- 5 شاخه جعفری خردشده
- 6 شاخه گشنیز خردشده
- یک قاشق مرباخوری فلفل قرمز تند ساییده شده (اگر به فلفل حساسیت نباشد)
- مقداری برگ‌های نعنای خردشده
- مقداری برگ‌های ریحان خردشده
- یک قاشق پودر کاری
سیر و پیاز را پوست کنده، با سایر سبزی‌ها خرد
ص: 77
کرده، داخل آب مرغ نموده، حرارت می‌دهند تا آماده شود. این سوپ را ممکن است چهار قسمت کرده، هر قسمت را در شروع یک غذا به‌طور گرم مصرف کرد. در جریان حرارت دادن سوپ مرغ، استنشاق بخار آن نیز برای باز کردن کوفتگی‌های بینی و سینوس‌ها مؤثر است.
نسخه دیگری از دیگر کارشناسان برای تهیه سوپ مرغ مورد استفاده کودکان و جوانان
مواد لازم:
- در حدود 2 لیتر آب مرغ
- 250 گرم ماکارونی تازه
- شش دنده سیر
- یک عدد غده تازه زنجبیل که پوست آن گرفته و به چند قطعه تقسیم شده باشد.
- سه عدد غلاف فلفل قرمز تند خشک
- دو عدد پیاز که چند قطعه شده باشد.
- 240 گرم سینه مرغ که پوست آن گرفته شده و به قطعات کوچک تقسیم شده باشد.
- چهار عدد پیازچه که ریز خرد شده باشد.
- و مقداری زردچوبه و نمک.
ابتدا ماکارونی را در آب‌جوش ریخته و پس از آماده شدن کنار می‌گذارند. سپس در ظرفی آب مرغ را مخلوط با سیر، زنجبیل، فلفل قرمز، پیاز و ادویه حرارت می‌دهند تا جوش بیاید و آتش زیر آن
ص: 78
را کم کرده، می‌گذارند تا 10 دقیقه ریزریز بجوشد.
پس از آن قطعات مرغ را اضافه می‌کنند و حرارت می‌دهند تا پخته شود. در این موقع ماکارونی را به آن اضافه می‌کنند و کمی حرارت می‌دهند تا آماده شود. در آخر قطعات زنجبیل تازه و غلاف فلفل قرمز را از سوپ بیرون می‌آورند و سوپ را در کاسه‌ها ریخته، پیازچه‌های خردشده را روی آن می‌ریزند.
این سوپ جوجه برای شش وعده کافی خواهد بود که باید هربار به‌طور گرم از آن مصرف شود.
در نسخه دیگری، مقداری بامیه و سیب‌زمینی نیز به سوپ جوجه اضافه می‌کنند. و در نسخه دیگری برای تهیه سوپ جوجه از مواد زیر استفاده می‌شود: جو پوست‌کنده 50 گرم، هویج 500 گرم، نخودسبز 50 گرم، کرفس یک شاخه خرد شده، پیاز متوسط دو عدد خرد شده، سیب‌زمینی متوسط دو عدد، سیر یک عدد شامل چند دنده، و فلفل قرمز تند و کمرنگ.
این سوپ پس از پخته شدن باید با آب لیموترش تازه خورده شود. این سوپ در عین حال نوعی آش جو است که به عنوان غذای اصلی نیز مصرف می‌شود.
نکاتی که در استفاده از سوپ جوجه باید رعایت شود:
طبق تحقیقات کارشناسان، اثر درمانی سوپ جوجه فقط در حدود نیم ساعت باقی می‌ماند. بنابراین
ص: 79
برای استفاده کامل از اثر درمانی آن، لازم است که مقدار بیشتری سوپ تهیه و در یخچال نگهداری شود و هربار مقداری از آن را گرم کرده، مصرف نمود. به این ترتیب در هر روز چند بار و هربار مقداری سوپ جوجه داغ مصرف شود تا ظرف یکی دو روز اثر درمانی آن منعکس گردد.
توصیه دیگر این است که می‌توان مقدار زیادی آب مرغ بی‌چربی که اساس تهیه سوپ جوجه است تهیه نمود و آن را در ظرف‌های یخ‌گیری فریزر ریخت که منجمد شود و هربار یک یا چند تا مکعب‌های منجمد آب مرغ را برداشته، پس از ذوب کردن برای تهیه سوپ مرغ تازه استفاده کرد.
آب مرغ منجمد را می‌توان تا شش ماه در فریزر نگه داشت و در مواقع سرماخوردگی در ظرف سال مرتبا از آن استفاده کرد. در اینجا باید افزود اشخاصی که علاقه‌مند باشند از دم‌کرده‌های گیاهی نیز برای کنترل سرماخوردگی و انفلوانزای ساده استفاده کنند می‌توانند از گیاهان دارویی نظیر ریشه کتیرا، مغز ریشه شیرین‌بیان، اکیناشیا، زنجبیل، انیس، خطمی، ریش بز، اقطی، یاس زرد و پوست بید استفاده نمایند. در گیاه ریش‌بز یا افدرا دو ماده فعال مفید وجود دارد به نام افدرین 60] و پزودوافدرین 61]. ماده پزودوافدرین آن‌چنان مؤثر
ص: 80
است که در ساختن برخی داروهای بدون نسخه سرماخوردگی نظیر سودافد[62] به‌کارمی‌رود.[63]
مراقبت‌های ساده دیگر
1. استراحت؛ به نظر کارشناسان شاید بزرگترین اشتباهی که غالب اشخاص در آغاز سرماخوردگی می‌کنند این است که به‌جای استراحت اصرار دارند با خوردن یک مسکن قوی کمی آرام گرفته، از خانه خارج شده و به فعالیت روزانه خود ادامه دهند. با این روش نه تنها به توانایی سیستم دفاع طبیعی بدن برای مبارزه با بیماری لطمه می‌زنند بلکه با رفتن بین مردم موجب پخش شدن و گسترش ویروس
ص: 81
بیماری شده و عده دیگری را نیز آلوده می‌نمایند.
درصورتی‌که اگر یکی دو روز ضمن استفاده از کمک‌های اولیه اشاره شده استراحت کنند بهبود بیماری سریع‌تر خواهد بود.
2. خوردن روزانه 8- 6 لیوان آب ساده و یا مخلوط آب لیموترش تازه به تسریع بهبود بیماری بسیار کمک می‌کند. زیرا در آغاز بیماری، برای دفع سموم و فضولات سلولی که در جریان مبارزه ضد ویروسی ایجاد شده‌اند، بدن انسان نیاز به آب دارد که آنها را شسته و خارج سازد. به‌علاوه تنفس هوای مرطوب و خنک نیز در این دوره برای جلوگیری از خشک شدن بینی و مجاری تنفسی بسیار مؤثر است زیرا خشک شدن مجاری تنفسی زمینه را برای استقرار و تکثیر ویروس بیشتر آماده می‌سازد. و مرطوب نگه داشتن هوای خانه برای تحقق این نظر بسیار مفید است. وجود گیاهان آپارتمانی در داخل خانه برای مرطوب نگه داشتن هوای خانه مؤثر است و بخصوص در مناطق دارای هوای خشک (مانند تهران و اغلب شهرهای ایران) گذاردن ظرفی پر از آب در بالای رادیاتورها و یا روی شعله کم اجاق‌های آشپزخانه برای مرطوب نگه داشتن هوای خانه سودمند است. بدیهی است که آب این ظرف‌ها باید مرتبا تجدید شود و اگر چند برگ اوکالیپتوس در آنها انداخته شود، تنفس بخار ضدعفونی‌کننده آن بیشتر یاری‌رسان است.
ص: 82
3. شستشو و تخلیه منظم بینی با آب‌نمک رقیق:
برای این کار می‌توان یک قاشق چایخوری کوچک نمک طعام را در یک لیوان آب مخلوط کرد و مقداری از آن را به داخل بینی بالا کشید. باید سر را کمی بالا گرفت، یک‌بار تنفس کنند که مایع کاملا داخل مجاری بینی شود و پس از آن بینی را کاملا تخلیه نمایند. و چون متأسفانه ویروس سرماخوردگی بسیار مقاوم است و مدتی در هر شرایط زنده می‌ماند، دستگیره در اطاق‌ها و روی نرده پله‌ها و میله‌های موجود در وسایل نقلیه عمومی و نظایر آن تا مدت‌ها آلوده به ویروس هستند. بنابراین لازم است که مرتبا دست‌ها با آب گرم و صابون خوب شسته شود. تا حال در حدود 200 نوع ویروس سرماخوردگی شناسایی شده است و در فصول تغییر هوا و سرما، احتمال مبتلا شدن بسیار است. به‌خصوص به کودکان که از مجتمع‌های آموزشی و مدارس به خانه باز می‌گردند باید تأکید شود که دست‌های خود را با آب و صابون بشویند.
4. در موقع عطسه و سرفه کردن باید مراقب بود که جلوی دهان بسته باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که در هر عطسه ممکن است ذرات حامل ویروس از داخل دهان و بینی تا چند متر پخش شود و این ویروس‌ها با سرعت 300 کیلومتر در ساعت به اطراف گسترش می‌یابند. بهترین راه آن است که با
ص: 83
دستمال کاغذی مانعی در مقابل دهان ایجاد شود و پس از آن دستمال کاغذی آلوده به محل سربسته زباله انداخته شود. استفاده از دستمال پارچه‌ای برای این کار صحیح نیست زیرا ذرات حاوی ویروس در داخل دستمال می‌مانند و موجب آلودگی‌های وسیعی می‌شوند. ضمنا نباید مانع از بروز عطسه شد، زیرا ممکن است این کار موجب شود ویروس‌ها با فشار قسمتی از گوش را آلوده کنند. اگر تصادفا عطسه‌ای ناگهانی بروز کند که فرصت تهیه دستمال کاغذی نباشد ناچار باید با دست‌ها جلوی بینی و دهان گرفته شود و بلافاصله دست‌ها با آب و صابون شسته شود.
غذا درمانی، ج2، ص: 5